De bobine is het belangrijkste onderdeel van het ontstekingssysteem van een auto en werkt als een transformator. De bobine zet de lage spanning van de accu (12V) om in de duizenden volt die nodig zijn om een vonk te creëren, zodat de bougie het brandstof-luchtmengsel in de cilinder kan ontsteken. In dit artikel bespreken we de verschillende typen bobines, hoe je defecten kunt opsporen en hoe je dit onderdeel kunt controleren en vervangen. Informatie over bobines is afkomstig van Autodoc.be.
Elektronische bobines
Sinds het begin van de jaren negentig zijn de meeste auto’s overgeschakeld op elektronisch geregelde ontstekingssystemen. In deze systemen is elke bougie voorzien van een aparte bobine. Er zijn verschillende systemen:
- COP (Coil-on-plug): de bobine is direct op de bougie geplaatst.
- CNP (Coil-near-plug): de bobine zit naast de bougie en is ermee verbonden door een kabel.
- Bobine-op-plug: er wordt één bobine gebruikt voor twee cilinders.
Hoogspanning
In de bobine zit een koperen spoel die een magnetisch veld creëert. Dit magnetische veld verhoogt de spanning in de spoel tot het niveau dat nodig is om een vonk te creëren. Moderne bobines die in benzine- en dieselmotoren worden gebruikt, zijn gebaseerd op twee wikkelingen. De eerste wikkeling verhoogt de oorspronkelijke spanning met een factor twintig en de tweede wikkeling versterkt de spanning tot meer dan 20.000 V die nodig is voor een succesvolle ontsteking.
Ontstekingsfouten en symptomen van defecten
Bobines gaan doorgaans lang mee en vereisen minimaal onderhoud. Ze zijn afgedicht, waardoor stof en vocht niet kunnen binnendringen, en kunnen tot 100.000 kilometer meegaan. Slecht onderhouden bougies, gerafelde bedrading en oververhitting van de motor kunnen echter leiden tot defecten. De belangrijkste symptomen van een defecte bobine zijn:
- Overslaan van de ontsteking of misvuren van de cilinders.
- Moeite om de motor te starten.
- Ongelijkmatig stationair draaien.
- Motor aarzelt of slaat af bij accelereren.
- Uitlaatknallen en zwarte rook.
- Waarschuwingslampje motor gaat branden.
- Verhoogd brandstofverbruik.
Overslaan van de ontsteking is het duidelijkste teken van een defecte bobine. Wanneer de bobine niet genoeg spanning levert aan de bougie, hoopt zich onverbrande brandstof op in de cilinder, wat detonatie en overslaan van de ontsteking veroorzaakt. Dit uit zich als een schokkerige of aarzelende motor, vooral bij accelereren.
De bobine controleren
Er zijn verschillende methoden om de bobine te controleren:
- Omwisselen: als de OBD2-scanner aangeeft dat de ontsteking in cilinder 2 overslaat, verwissel dan de bobine van die cilinder met die van de andere cilinder en controleer de foutcodes na een proefrit.
- Gebruik een multimeter: meet de weerstand van de bobinewikkelingen. Verwijder de spoel en plaats de sondes van de multimeter op de polen van de primaire en secundaire wikkelingen. Vergelijk de verkregen waarden met de waarden die worden aanbevolen in de gebruikershandleiding.
- Gespecialiseerde meetapparatuur: er bestaan gespecialiseerde instrumenten voor het controleren van bobines en bougies waarmee je de onderdelen kunt controleren zonder ze te verwijderen. Informatie over bobines is afkomstig van allesopdemotor.nl.
Regelmatige inspectie en onderhoud van het ontstekingssysteem, inclusief het vervangen van bobines en bougies, kan storingen voorkomen en de reparatiekosten van je auto op de lange termijn verlagen.
Bobine vervangen
Het vervangen van de bobine is niet erg moeilijk, maar vereist wel speciaal gereedschap. Het proces begint met het loskoppelen van de accu om elektrische schokken te voorkomen. Het vervangen van de bobine duurt meestal ongeveer een uur in een professionele garage. De prijs van een bobine varieert afhankelijk van het automodel. Een bobine voor een Opel Corsa kan bijvoorbeeld online worden besteld voor ongeveer €50.
Motoren en startproblemen
Als je een motor hebt en startproblemen, kan het aan de bobine of de bougies liggen. Startproblemen zijn gemakkelijker te diagnosticeren bij een motor met één cilinder dan bij een motor met meer cilinders. Als de motor niet wil starten, begin dan met het controleren van de bougies. Verwijder de bougie uit de cilinderkop, steek de dop erin en breng hem naar een geaard deel van de motor. Controleer of er een vonk is als de motor draait. Als er geen vonk is, kan de bobine het probleem zijn.
Problemen met de accu
Als de starter niet wil aanslaan, is de accu waarschijnlijk het probleem. Begin met het controleren van de accu. Draai bij een eencilindermotor de bougie los, steek deze in de dop en breng deze naar een geaard deel van de motor. Controleer of de vonk overslaat als de motor draait. Als er geen vonk is, probeer dan een nieuwe bougie. Als er zelfs met een nieuwe bougie geen vonk is, kan het probleem in de bobine zitten.
Controleer de massa-aansluiting
De bobine en de bougie hebben een goede massaverbinding nodig. Als de bougie niet vonkt, controleer dan de aarding van de motorfiets. Plaats een testlampje op de positieve accupool en de andere draad op het motorblok. Als het lampje gaat branden, is het blok geaard. Zo niet, controleer dan de aarding van het blok en de bobine.
Conclusie
De bobine is een belangrijk onderdeel van het ontstekingssysteem dat de lage spanning van de accu omzet in de hoge spanning die nodig is om een vonk te creëren. Een goede werking van de bobine zorgt voor betrouwbaar starten en stabiele motorprestaties. Regelmatige inspectie en onderhoud van het ontstekingssysteem helpen startproblemen voorkomen en verlengen de levensduur van je auto of motor.